Bebekler doğduktan sonra 10 aylıkken ilk süt dişleriyle tanışırlar. 2.5-3 yaşına kadar toplam 20 tane süt dişi ağızdaki yerini alır.
6 Yaşına kadar ağız içerisinde pasif bir süreç vardır. 0-6 yaş arası ağızda sadece süt dişlerinin bulunduğu bu döneme "süt dişlenme dönemi" denir. 6 yaşında süt dişlerinin en arkasından Daimi 1. Azı dişi sürer (Daimi 1.azı diş ağıza süren ilk daimi diştir). 6-7 yaşında süt ön kesici dişleri düşmeye başlar ve yerine daimi ön kesici dişler sürer. Ve bu süt dişi-daimi dişi değişimi bir denge içerisinde yaklaşık 12 yaşına kadar devam eder.
6-12 yaş arasında ağızda hem süt dişlerin hem de daimi dişlerin beraber bulunduğu bu döneme "karışık dişlenme dönemi" denir. 12 yaşından sonra bireyin artık hiç süt dişi kalmayacak, birey sadece daimi dişlerin bulunduğu "daimi dişlenme dönemine" geçecektir.
18 yaşına kadar olan çocukluk dönemi ortodonti tedavilerini 2 temel başlıkta inceleyebiliriz.
1. KORUYUCU ORTODONTİ (DURDURUCU ORTODONTİ):
Çocuğun ilk ortodonti muayenesi 4-5 yaşlarında yapılmalıdır. Bu dönemde çocukta parmak emme, hatalı bebeklik yutkunması (infantil yutkunma), istenmeyen ağız solunumu, uzun süreli emzik ve biberon kullanımı gibi problemler tespit edilip , ilerleyen yaşlarda daha ciddi problemlere neden olmaması için çözüme yönelik tedavi planlamaları yapılabilir.
6-12 yaş arası karışık dişlenme dönemi artık bazı ortodontik problemler oluşmaya başladığı dönemdir. Bu dönemde hareketli ortodontik tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Erken dönemde bazı problemleri tespit etmek ortodontiste şu imkanları sağlar:
• Daimi dişlerin bir harmoni içerisinde ağızdaki yerini almasını sağlar
• Çene büyümesini ideal şekilde yönlendirmeyi sağlar
• Zararlı ağız içi alışkanlıkları alışkanlık kırıcı apareylerle önleyebilme imkanı sağlar (ağız solunumu, hatalı devam eden bebeklik yutkunması, parmak emme vs.).
• Fiziksel görünümü iyileştirir, çocuk ve ailesinin özgüveni artar.
• Ön dişleri fırlak olan çocuklarda düşme, top çarpması gibi travmaya bağlı diş kırılmalarını engellemeye yönelik tedaviler yapabilme imkanı sağlar.
2. ÇOCUKLARDA TEDAVİ EDİCİ ORTODONTİ (TEL TEDAVİSİ):
Hemen her yaşta ortodontik tedavi yapılabiliyor olmasına rağmen, bazı özel problemlerin ideal yaşı vardır. Ortodontik tedaviler sıklıkla bütün daimi dişler sürdükten sonra (11-12 yaş) yapılır. Bu dönemde ağızda hiç süt dişi kalmamış, toplam 28 tane daimi diş ağızdaki yerini almıştır (ilerleyen yıllarda 20lik dişlerle beraber toplam 32 diş olacaktır). Bu dönemden sonra çocukta pubertal büyüme atılımı dediğimiz bazı değişimler başlar. Bu süreç ergenlik dediğimiz dönemin başlangıcıdır. Bu zaman dilimi biz ortodontistler için oldukça değerlidir. Dişleri optimum hızda uzayın her üç yönünde rahatlıkla hareket ettirebildiğimiz, çenelerdeki kemiksel (iskeletsel) şekil ve konum bozukluklarını, cerrahi ameliyatlara gerek kalmaksızın ağıziçi ve ağızdışı apareyler yardımıyla başarılı bir şekilde tedavi edebildiğimiz dönemdir. Dişlerle beraber kemiği de ilgilendiren konum bozuklukları varsa bu dönemi kaçıran hastaları ilerleyen yaşlarda daha maliyetli ve cerrahi ameliyat içeren tedaviler bekleyecektir. Onun için özellikle 5-12 yaş arasında çocukların düzenli ortodontist kontrolünde olması gereklidir.